زُحَل یا کِیوان(Saturn)، پس از مشتری دومین سیاره? بزرگ منظومه شمسی و ششمین سیاره نزدیک به خورشید است. زحل یک گلوله گازی غول‌پیکر است که با وجود حجم زیادش تنها 95 برابر زمین جرم دارد. چگالی این سیاره حدود یک‌هشتم زمین و کمتر از آب است. یک روز کامل در کیوان برابر 10 ساعت و 39 دقیقه در زمین و یک سال آن برابر 29?5 برابر سال زمین است. از آنجایی که مدار استوایی زحل تقریباً همانند زمین در 27 درجه‌است، تغییرات زاویه سیاره نسبت به خورشید شبیه به زمین است و در این سیاره نیز همان چهار فصل مشاهده می‌شود. جرم سیاره زحل همانند مشتری از گاز است که بیشتر آن را هیدروژن تشکیل می‌دهد. میزان اندکی هلیوم و متان در رده‌های بعدی گازهای تشکیل‌دهنده? سیاره قرار دارند.
در آسمان شب زمین، زحل به دلیل اندازه بزرگ، نسبتاً درخشان دیده می‌شود. زیبایی آسمان زحل به خاطر نوارهای روشن حلقه‌های اطراف آن و نیز به خاطر قمرهای زیادش است.به علت سرعت حرکت کیوان به دور خود در قطب‌های آن نوعی حالت پخی مشاهده می‌شود که سیاره را از شکل کره? کامل دور می‌کند. زحل از جنبه‌های زیادی شبیه مشتری است، جز اینکه در اطراف آن چندین حلقه شگفت‌انگیز وجود دارد.

ویژگی‌های فیزیکی

حلقه های زحل
حلقه‌ها یا کمربندهای زحل در فاصله 11200 کیلومتری آن جای گرفته‌اند. حلقه‌های زحل از تکه‌های یخ و همچنین تکه‌های سنگ و غبار تشکیل شده‌اند برخی به اندازه یک غبار ریز و برخی به اندازه یک خانه. حلقه‌های زحل پهن هستند ولی بسیار تخت و نازک. پهنای آن‌ها 280 هزار کیلومتر است اما کلفتی آن‌ها تنها یک کیلومتر است؛ بنابراین هنگامیکه از پهلو به زحل بنگریم حلقه‌ها تیغه باریکی می‌شوند و دیده نمی‌شوند. پهنای برخی از حلقه‌های زحل به اندازه فاصله زمین تا ماه می‌باشد. مشتری و نپتون و اورانوس هم حلقه دارند اما حلقه زحل از همه بهتر دیده می‌شود.
نخستین کسی که به حلقه رازآمیز پیرامون کیوان علاقه‌مند شد و آن را کشف کرد گالیله بود. او در سال 1610 به این موضوع پی برد و در آغاز بر این باور بود که این حلقه از جنس جامد می‌باشد. اما امروزه ثابت شده‌است که این حلقه از قطعات سنگ و آب یخ زده تشکیل شده‌است که برخی از آن‌ها در اندازه‌های یک خودروی معمولی می‌باشند. مجموع گرانش (جاذبه) زحل و گرانش ماهک‌های آن حالتی را پدیدمی‌آورند که این قطعات همواره به صورت حلقه‌های نازک به دور این سیاره به نظر ثابت ایستاده‌اند.

قطر

اگر قطر خورشید را هم اندازه ارتفاع یک یخچال معمولی در نظر بگیریم، آن وقت زمین به اندازه یک سکه 5 ریالی می‌شود و یک توپ بسکتبال هم به جای زحل قرار می‌گیرد. قطر میانگین زحل 116?000 کیلومتر است.

مدار
ستاره ما خورشید است و زحل در جایگاه ششمین سیاره به دور آن می‌گردد. فاصله متوسط زحل از خورشید یا به عبارت دیگر، شعاع مدار آن 1?4 میلیارد کیلومتر است. معادل 9/5 واحد نجومی. (فاصله متوسط زمین تا خورشید را واحد نجومی می‌گوییم که تقریبا 150 میلیون کیلومتر است.)

 روز

یک روزِ زحلی (مدت زمان یک چرخش کامل سیاره به دور خودش) فقط 10/7 ساعت طول می‌کشد! این یعنی سرعت دوران زحل به دور خودش بسیار زیادتر از زمین است. در عوض یک سال در زحل یعنی مدت زمان گردش یک دور کامل آن به دور خورشید، 29 سال زمینی است. معادل 10?756 روز زمینی!

جنس

زحل یکی از سیارات غول پیکر گازی است، بدین معنی که این سیاره سطح جامد و مشخصی ندارد. از گاز ساخته شده، آن هم بیشتر از هیدروژن و هلیوم.

جوّ

هر چند که کل سیاره از گاز تشکیل شده است ولی باز بخشی به نام جوّ هم دارد که بیشترین گاز تشکیل دهنده جوّ آن هم هیدروژن و هلیوم است.

قمرها

زحل دارای 62 قمر کشف شده است. 53 تا از این قمرها کاملا شناخته‌شده و تأیید شده هستند؛ و 9 قمر دیگر در صف انتظار برای تأیید نهایی هستند. (البته تا زمان حاضر: 18 بهمن‌ 1396)

حلقه‌ها

زحل دارای فریبنده‌ترین سیستم حلقه‌ای در بین سیارات غول‌پیکر است. این حلقه که تجمعی است از تکه‌ها و خرده‌های سنگ و یخ؛ از 7 حلقه‌ای تشکیل شده که توسط تعدادی شکافِ بین آن‌ها قابل تشخیص هستند.

منبع : https://www.tarafdari.com